Böbrek, kanımızdaki zararlı maddeleri süzme görevini yerine getiren bu organımızdır. Böbrekte görülen başlıca rahatsızlıklar şunlardır:
Nefrit
Böbreğin iltihabi hastalıkları nefrit olarak isimlendirilir. Bu hastalık böbrek yetmezliğinin oluşmasındaki en önemli sebeplerden birisidir. Mikrobik ve mikrobik olamayan nefrit olarak 2’ye ayrılır.
Diğer bir ismi de üst idrar yolu enfeksiyonudur. Daha çok bakterilerle oluşan ani başlangıç gösteren bir hastalıktır. Etken nadiren virus veya mantardır.
Mikrobik nefritin belirtileri şunlardır:
Kesin tanı idrar kültürü ile konur.
Antibiyotik tedavisi ile genellikle sonuç alınır. Apse olmuşsa nadiren cerrahi operasyon gerekebilir. Doğru bir tedavi ile, hastalığın kalıcı olarak ve böbreğe bir hasar vermeden tedavisi mümkündür. Tedavi edilmemiş veya geç vakalarda hastanın kanına mikrop karışarak hastanın kaybedilmesine yol açabilir
Hızlı ilerlediği durumlarda kronik böbrek yetmezliği oluşur ve hasta diyaliz ihtiyacı duyabilir. Her hastada tedavi yöntemi farklıdır. Böbrek biyopsisine göre tedavi şekli belirlenir.
Albumin
Böbreğimizde bulunan idrar süzme kapsüllerinin tam randımanlı olarak çalışmamasından dolayı oluşan bir hastalıktır.
Böbrek Taşları
Kişide bulunan idrar yollarında oluşan iltihap sonucu eğer bir tıkanma olur ise, buradaki maddeler çökelerek vücudumuzda böbrek taşlarını oluşturmaktadır. Bunun sonucunda böbrek taşları da böbreğimizde ciddi anlamda şiddetli ağrı ve kanamalara sebebiyet vermektedir. Bazen bu hastalıkta idrarın kanlı çıktığı da görülmüştür.
5 mm’ ye kadar olan taşların büyük çoğunluğu ilaç tedavisi ve bol sıvı alımı ile düşürülebilir. Taşın boyutu büyüdükçe müdahalesiz düşürme olasılığı azalır.
ESWL (Vücut dışından şok dalgaları ile taş kırma) böbrek taşlarının tedavisinde en sık kullanılan yöntemdir. Vücut dışında oluşturulan şok dalgaları taş üzerine odaklanarak tedavi sırasında taş küçük parçalara bölünür. Daha sonra bu parçaların idrarla atılması beklenir.
Perkütan Nefrolitotripsi (PNL) böbrek içindeki taş 2 cm’den büyük olduğunda veya ESWL ile kırılamadığında uygulanan güncel bir endoskopik ameliyat yöntemidir. Genel anestezi altında bel bölgesinde 1 cm’lik kesiden oluşturulan bir yoldan böbreğin içerisine girilerek taşlar bir bütün halinde veya kırılarak aynı yoldan dışarı çıkartılır.
Diğer bir cerrahi tedavi yöntemi ise üreteroskopidir. Bu yöntemde üreteroskop denilen aletler ile üreter içine girilerek, taşlar lazer ile kırılır. Üreteroskopinin avantajı, üreteroskopların kıvrılabilir olması ve bu nedenle de böbreklerdeki cepçiklere dahi girebilmesidir.
Üremi
Kan vasıtasıyla böbreklere taşınan ve idrarla dışarı atılan zararlı maddelere üre denir. Ürenin, idrarla dışarıya atılmayıp, vücutta kalması durumunda meydana gelen hastalığa da üremi denir. Bu hastalık böbreğin yeterli derecede üreyi süzememesi sonucu oluşmaktadır. Hastada devamlı baş ağrısı, görme bulanıklığı, hıçkırık, gündüzleri uyuma ihtiyacı ve geceleri de uykusuzluk görülür. Vakit kaybetmeden tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır.
Böbrek Kanseri
Böbrek kanseri genellikle 50-70 yaşları arasında ortaya çıkar. Erkekte kadına göre 2- 3 kat daha fazla görülür. Böbrek kanserinin nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak, sigara, genetik faktörler, yüksek tansiyon, şişmanlık, mesleki risk faktörleri ( çelik endüstrisi, petrol, kadmiyum, kurşun endüstrisi çalışanları) ve radyasyona maruz kalma gibi faktörler riski artırmaktadır.
Böbrek kanserleri başlangıçta fazla belirti vermezler. Ancak tümör ilerledikçe idrarda kan, ağrı, iştahsızlık, kilo kaybı, tekrarlayıcı yüksek ateş, yüksek tansiyon ve kansızlık gibi belirtiler ortaya çıkar.
Cerrahi böbrek tümöründe esas tedaviyi oluşturur. Radyoterapi cerrahiyi destekleyici olarak uygulanabilmektedir.
Böbrek Yetmezliği
Böbreğin başlıca işlevleri vücut su, tuz, kalsiyum dengesinin sağlanması, idrar aracılığı ile zararlı maddelerin ve ilaçların vücuttan atılması ve hormon, şeker metabolizmasına olan katkılarıdır. Böbrek yetmezliğinde böbreğin bu işlevlerinde bozulma olur. Böbrek yetmezliği ani (akut) veya sinsi (kronik) seyirli olmak üzere iki şekilde gelişebilir.
Akut böbrek yetmezliğinin nedenleri şunlardır:
Kronik böbrek yetmezliğinin nedenleri şunlardır:
Böbrek yetmezliğinde görülen belirtiler şu şekilde sıralanabilir: